Artikel afbeelding

Jip-en-Janneke-taal is voor kleuters. Schrijf volwassen!

Nu we toch de Nederlandse taal aan het opschonen zijn en woorden als ‘allochtoon’ vervangen door ‘mensen met een migratie-achtergrond’, wil ik ook graag een duit in het zakje doen. Kunnen we alsjeblieft de term Jip-en-Janneke-taal in de ban doen? Die is zo denigrerend en stigmatiserend! Laten we het gewoon hebben over ‘eenvoudige en volwassen taal’. Respect!

Ondertoon

‘Dus we gaan het in Jip-en-Janneke-taal vertellen?’ Die reactie krijg ik als webredacteur vaak te horen in webprojecten. Ik heb dan net verteld dat we de webteksten gaan vereenvoudigen. Meer dan eens bespeur ik een denigrerende ondertoon in zo’n reactie. Een toon die Jip-en-Janneke-taal neerzet als iets minderwaardigs, als taal voor kleuters, maar ook als taal die de status van experts onderuithaalt.

Denigrerend

En als die denigrerende ondertoon er niet is, is er wel een andere negatieve bijklank. Meestal onbedoeld, maar toch: de term is stigmatiserend voor mensen die afhankelijk zijn van eenvoudige taal. En in hun kielzog voor degenen die er de voorkeur aan geven. Alsof zij alleen kleutertaal kunnen begrijpen!

Eenvoudig en volwassen

Deze mensen verdienen veel meer respect. Het zijn toch geen kleuters? Daarom moet het maar eens afgelopen zijn met de term Jip-en-Janneke-taal. We richten ons immers op volwassenen. En die spreken we in volwassen taal aan. Maar dan wel eenvoudig en begrijpelijk. Ook wel taalniveau B1 geheten. Dat is taal met minimaal de volgende kenmerken:

  • Eenvoudige woorden. Moeilijke woorden mogen wel, als ze maar bij veel mensen bekend zijn of als er een heldere uitleg bij staat.
  • Eenvoudige zinnen: hoogstens één bijzin, geen tangconstructies en maximaal 15 woorden lang.
  • Concrete omschrijvingen, geen beeldende taal.
  • Samenhangend verhaal, met een duidelijk onderwerp.
  • Oprolbare opbouw: kernboodschap in de titel en in het begin van de tekst, daarna de andere boodschappen in aflopende belangrijkheid.
  • Heldere indeling in alinea’s met tussenkoppen

In de prullenbak

Kan de term Jip-en-Janneke-taal dan in de prullenbak? Ja, als het gaat om eenvoudige communicatie. Hoewel de term zo’n 15 jaar geleden met de beste bedoelingen is geïntroduceerd. Nee, als het gaat om de taal van Annie M.G. Schmidt, uit de verhalen over de buurkinderen Jip en Janneke. Dat is briljante taal omdat ie zo goed aansluit bij de belevingswereld van kleuters. Jip-en-Janneke-taal is echt voor kleuters.

Geschikt voor webcommunicatie

Jip-en-Janneke-taal is dan ook niet geschikt voor webcommunicatie van overheden en bedrijven. Eenvoudige en volwassen taal des te meer. Bijna iedereen kan het begrijpen: zo’n 85 tot 95 procent van alle mensen. Dit in tegenstelling tot moeilijke taal, waar amper 40 procent van de mensen mee uit de voeten kan. Uit onderzoeken blijkt bovendien dat de meeste mensen het prettig vinden om eenvoudige taal te lezen. Ook hoger opgeleide mensen.

Eenvoudig is moeilijk

Waarom zou je het dan nog moeilijk vertellen? Het antwoord is simpel: moeilijk schrijven is eenvoudig en eenvoudig schrijven is moeilijk. Voor eenvoudig en volwassen schrijven heb je ervaring en vakmanschap nodig.

Op November 29, 2016